Biegunka tłuszczowa – dlaczego nie wolno jej lekceważyć?

Biegunka to stan, w którym pacjent oddaje luźny, półpłynny, a nawet płynny stolec ze zwiększoną częstotliwością, czyli więcej niż około trzy razy dziennie. Biegunka może mieć różne przyczyny – jednym z jej rodzajów jest biegunka tłuszczowa, związana z nieprawidłowym trawieniem lub wchłanianiem tłuszczów w organizmie. Biegunki tłuszczowej nie można lekceważyć, bo bywa objawem poważnych schorzeń układu pokarmowego.

Z tekstu dowiesz się:

• co to jest biegunka tłuszczowa,
• jakie mogą być jej przyczyny,
• jakie badania może zlecić lekarz u pacjenta z biegunką tłuszczową,
• jak leczy się biegunki tłuszczowe.

Najogólniej biegunki dzieli się na ostre i przewlekle. Te pierwsze utrzymują się nie dłużej niż 14 dni, drugie – więcej niż 4 tygodnie. Innym rodzajem biegunki jest biegunka tłuszczowa, która najczęściej ma związek niewłaściwym wchłanianiem lub trawieniem tłuszczów w organizmie.

Biegunka tłuszczowa – jak wygląda?

W biegunce tłuszczowej, jak sama nazwa wskazuje, zwiększona jest ilość tłuszczów. Z tego powodu powierzchnia stolca jest błyszcząca, ma on także bardzo przykry zapach o silnie gnilnym charakterze. Stolec tłuszczowy jest ciężki i trudno go spłukać z powierzchni, na której się znajduje.

Biegunki tłuszczowe – przyczyny

Pojawiający się od czasu do czasu stolec tłuszczowy o zbitej konsystencji nie jest jeszcze powodem do niepokoju, bo może być efektem spożycia tłustej, ciężkostrawnej potrawy. Większą uwagę zwrócić należy na przewlekłe lub nawracające biegunki tłuszczowe – mogą być one efektem zaburzeń wchłaniania lub trawienia tłuszczów na skutek:

• niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki,
• chorób wątroby,
• zaburzeń wchłaniania kwasów żółciowych w jelicie cienkim,
• zespołu rozrostu bakteryjnego,
• celiakii,
• choroby Whipple’a (rzadka choroba bakteryjna),
• enteropatii z utratą białek,
• zespołu Zollingera-Ellisona,
• guzów neuroendokrynnych przewodu pokarmowego.

Wizyta u lekarza, USG, badania laboratoryjne – co robić przy biegunce tłuszczowej?

Przewlekła lub nawracająca biegunka tłuszczowa jest wskazaniem do wizyty u lekarza – może to być na początek lekarz POZ, który zleci odpowiednie badania lub od razu skieruje pacjenta do specjalisty, najczęściej gastrologa.

Podstawą diagnostyki są badania laboratoryjne krwi, moczu i kału. Wykonuje się więc m.in. morfologię, OB, pomiar stężenia elektrolitów, kreatyniny, mocznika, a także pH stolca, stężenie sodu i potasu, tzw. pułapkę osmotyczną, posiew kału, leukocyty i laktoferynę, badanie kału na obecność krwi utajonej oraz zawartość tłuszczu w stolcu.

Bardzo ważne są także badania obrazowe: USG jamy brzusznej, tomografia komputerowa jamy brzusznej, czasem również endoskopia jelita cienkiego z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego.

Stolec tłuszczowy – leczenie

W każdym przypadku biegunki tłuszczowej wdraża się leczenie przyczynowe, czyli po rozpoznaniu nadrzędnej choroby wywołującej biegunkę rozpoczyna się jej terapię. Oprócz tego ważne jest leczenie doraźne, mające uchronić pacjenta przez odwodnieniem i utratą elektrolitów. Kluczowe są prawidłowe nawadnianie i uzupełnianie niedoborów elektrolitowych – w przypadku lekkiej biegunki drogą doustną, w przypadku ciężkiej biegunki tłuszczowej – dożylną. Stosowane mogą być również środki farmakologiczne, zwłaszcza opiaty, które hamują przepływ treści przez przewód pokarmowy.

Biegunka tłuszczowa może być groźna dla zdrowia – jej występowanie zawsze należy skonsultować z lekarzem.